بررسي اجزاي يونيت دندانپزشكي
دندانپزشكي يكي از تخصص‌هاي با اهميت در علوم پزشكي است كه وظيفه آن حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان مي‌باشد. سالها قبل در ايران كار دندانپزشكي تنها به كشيدن دندان‌ها، روكش كردن، ساختن دندان مصنوعي و تسكين دردها و ورم‌هاي دهاني خلاصه مي‌شد. البته اين كار هم توسط تعداد بسيار محدودي از سلماني‌ها، شاگرد زرگرها و عطارها انجام ميگرفت.
از وسايل كار آن دوران مي‌توان به وسايلي مانند صندلي با سلفدان‌هاي حلبي، چرخ پايي دندانپزشكي جهت كلينيك، ميز چوبي، چند عدد چهارپايه، يك ولكانيز آتور و گچ ساختماني اشاره نمود. امروزه با پيشرفت علم و تكنولوژي، دندانپزشكي و لوازم و ادوات مخصوص اين تخصص همانند يونيت دندانپزشكي به طور چشمگيري پيشرفته شده است.
اجزاي يونيت دندانپزشكي
يونيت ها با توجه به برند و مدلشان داراي اجزاي اصلي وفرعي قابل اضافه شدن هستند. در اين مقاله سعي بر اين است كه معرفي مختصري از همه اجزاي يونيت ارائه شود.
چراغ
كاربرد: تامين نور مورد نياز براي كار دندانپزشك
در دو نوع LED و هالوژني موجود است.
نور چراغ بايد سفيد، سرد و بدون سايه باشد.
چراغ بايد در مقابل آب تا حد مناسبي مقاوم باشد.
نوع و جنس شيشه منعكس كننده پشت لامپ در شدت نور موثر است.
معمولا شدت نور قابليت تنظيم از ۲۴۰۰۰ تا ۸۰۰۰ لوكس را دارد.
داراي كليد خاموش و روشن و كليد تغيير شدت نور باشد.
ممكن است چراغ يونيت بوسيله كليدهاي تابلت پزشك و دستيار، كنترل شود.
بازو
كاربرد: محل اتصال يونيت دندانپزشكي و كليه قطعات مربوط به آن از جمله چراغ يونيت
استقامت مكانيكي بازو و محل آن از نظر تعادل، ايجاد لرزش و وزن اهميت دارد.
پايه چراغ براي اينكه بتواند نور را در زواياي مختلف به دهان بيمار برساند بايد متحرك باشد.
طراحي پايه بايد به گونه اي صورت گيرد كه چرخش و حركت آن راحت باشد.
تابلت
كاربرد: كنترل بخش هاي مختلف يونيت از جمله چراغ، صندلي، كراشوار، ليوان پركن و
محل قرارگيري اينسترومنت‌ها
محل قرارگيري نگاتسكوپ
محل قرارگيري هولدرهاي نگهداري اينسترومنت‌ها، لايت كيور، پوآر، بزاق كش، ساكشن و كويترون
محل قرارگيري كليدهاي كنترل يونيت و صندلي و ساير قسمت ها
محل قرارگيري پيچ هاي كنترل فشار هوا و آب
تابلت ميتواند شامل بخش هاي زير باشد:
صفحه كليد كه كليدهاي پركاربردتر آن عبارتند از: كليد حركت بالا و پايين صندلي (Chair up/dow)، كليد حركت جلو و عقب پشتي صندلي (Backrest movement)، كليد آب گرم و سرد كراشوار (Cold/hot water)، كليد كنترل و روشن و خاموش چراغ (Height control)، كليد كنترل سرعت اينسترومنت‌ها (Instrument speed control)، كليد تنظيم صندلي در حالت صفر(Zero position)، كليدهاي تنظيم حافظه
هندپيس ها كه در تراش، تميز كردن و صيقل دادن دندان ها كاربرد دارند و در دو دسته سرعت پايين و سرعت بالا موجود مي باشند.
نگاتوسكوپ
سيني ابزار براي قرار گرفتن ابزارهاي مورد نياز در دسترس پزشك براي كار و جراحي كاربرد دارد.
سيم ها يا شلنگ ها كه درانتقال آب و هوا از تابلت به اينسترومنت‌ها كاربرد دارند. و در دو نوع صاف و تلفني موجود هستند. معمولاً شيلنگ هاي رنگ آبي براي هوا، رنگ سبز براي آب و رنگ سفيد براي مخلوط آب و هوا يا اسپري در نظر گرفته مي شوند.
تابلت قابليت تغيير موقعيت براي افراد راست دست و چپ دست را نيز دارد.
تابلت دستيار براي سهولت كار دستيار طراحي شده و بسته به مدل آن ميتواند هر كدام از بخش هاي ذكر شده تابلت را داشته باشد.
يونيت دندانپزشكي چيست؟
كنترل بلوك
كاربرد: تقسيم و قطع و وصل و انتقال آب و هوا به اينسترومنت‌هاي دندانپزشكي
سيستم پنوماتيكي آن از طريق شيرهاي پنوماتيكي، ايرسوئيچ ها و جعبه هاي تقسيم موجود در يونيت كار مي كند.
بيشتر بخوانيد: يونيت دندانپزشكي خارجي
كراشوار
كاربرد: محل قرارگيري كاسه و ليوان پر كن جهت تامين آب مورد نياز براي شستشوي دهان بيمار.
مناسب بودن گودي كاسه و بيرون نريختن مايعات از آن در نظر گرفته شود.
فاصله كراشوار تا بيمار مناسب باشد.
آب بصورت كامل از داخل كاسه تخليه گردد.
تغيير رنگ ندادن در صورت وجود مواد دندانپزشكي يا ضدعفوني بررسي شود.
امكان استفاده از آب گرم ميتواند از آپشن هاي كراشوار باشد.
تامين آب از طريق شير آب و يا از طريق منبع ذخيره آب يا (Water Reservoir) ميتواند به افزايش سرعت و بهره وري كمك كند.
امكان تنظيم مقدار آب خروجي از دوش و مدت زمان ريزش آب ميتواند از آپشن هاي كراشوار باشد.
امكان تنظيم پر شدن خودكار ليوان پس از قرار گرفتن صندلي در وضعيت صفر (Zero Position) ميتواند از آپشن هاي كراشوار باشد.
ساكشن
كاربرد: ايجاد مكش براي مايعات داخل دهان بيمار توسط يك نوع سه راهي مخصوص براي ايجاد ديد كافي پزشك
ساكشن در دو مدل بزاق كش و ساكشن مركزي موجود است.
سيستم بزاق كش (Saliva Ejector) براي مكش بزاق داخل دهان بيمار به منظور ايجاد ديد كافي براي پزشك كاربرد دارد.
ساكشن مركزي براي مكش مواد جامد و مايع با غلظت زياد از داخل دهان بيمار به منظور ايجاد ديد كافي براي پزشك بكار برده مي شود.
جداكننده آمالگام (Amalgam Separator)
كاربرد: جداسازي كليه آمالگام ها براي جلوگيري از مشكلات زيست محيطي و انسداد مسير فاضلاب
در اين بخش همه آمالگام ها در انتهاي ظرف ته نشين مي شوند.
باكس يونيت
كاربرد:
محل قرارگيري بزاق كش و جداكننده آمالگام
محل قرارگيري منبع ذخيره آب
محل قرارگيري برد تغذيه و رگلاتور ولتاژ چراغ دندانپزشكي
محل قرارگيري برد تابلت
محل قرارگيري مدار ساكشن و فيلتر آب
تامين آب كاسه كراشوار، دوش آب ليوان و مدار ساكشن آبي بوسيله شيربرقي در باكس انجام مي شود.
كاربرد هاي منبع آب اضطراري
۱. استفاده به عنوان آب ذخيره در مواقع قطع آب
۲. استفاده از سرم فيزيولوژيك در مواقع جراحي
۳. استفاده از مواد ضدعفوني كننده جهت شستشو و ضدعفوني شيلنگ‌ها و مسير آب.
يونيت دندانپزشكي چيست
باكس زير صندلي
كاربرد:
محل قرارگيري شيلنگ هاي فاضلاب
محل قرارگيري برق ورودي، رگلاتورها، موتورها، برد صندلي
محل قرارگيري رگولاتور فشار
در برخي يونيت ها علاوه بر باكس زير صندلي باكس فاضلاب هم موجود مي باشد. در اين مدل يونيت‌ها برق ورودي، رگولاتورهاي آب و هوا و شيلنگ‌هاي فاضلاب از قسمت موتورهاي يونيت و برد صندلي يونيت جدا مي‌گردد.
پدال پا
كاربرد: كنترل حركت هاي مربوط به صندلي، راه‌اندازي اينسترومنت‌ها
در دو نوع تك كاناله و دو كاناله موجود است.
در بعضي مدل ها يك دسته براي كنترل حركات صندلي وجود دارد.
در بعضي مدل ها يك سري دكمه جهت راه‌اندازي اينسترومنت‌ها وجود دارد.
در بعضي مدل ها قطع و وصل آب اينسترومنت ها و چيپ بلوئر توسط پدال انجام مي گيرد.
صندلي بيمار
كاربرد: محل نشستن بيمار
صندلي خود از چند بخش تشكيل شده كه عبارتند از: شاسي، پشتي، تشك، زيرسري و زير دستي
با توجه به نوع يونيت، نحوه حركت و كنترل صندلي مي تواند بصورت نيمه هيدروليكي، مكانيكي و الكترومكانيكي يا گيربكسي باشد.
چرا بهترين راه سفيد كردن دندان با لمينت و كامپوزيت است؟